کوفی معقد یکی از اولین نمونه های کوفی تزیینی است که نقشینۀ گره از اجزای اصلی آن است. کوفی تزیینی و از جمله کوفی معقد در مطالعات پیشین همواره ترکیبی از کوفی ساده و نقوش تزیینی پنداشته شده است؛ ولی به نظر می رسد این خط کل منسجمی باشد که از تغییرات روابط هندسی در ساختار مفردات و مرکباتِ خط کوفی به وجود آمده است. از این رو، مقالۀ حاضر قصد دارد ضمن مطالعۀ روابط هندسی مفردات و مرکباتِ کوفی معقد به زمین...

کوفی معقد یکی از اولین نمونه‌های کوفی تزیینی است که نقشینۀ گره از اجزای اصلی آن است. کوفی تزیینی و از جمله کوفی معقد در مطالعات پیشین همواره ترکیبی از کوفی ساده و نقوش تزیینی پنداشته شده است؛ ولی به‌نظر می‌رسد این خط کل منسجمی باشد که از تغییرات روابط هندسی‌ در ساختار مفردات و مرکباتِ خط کوفی به وجود آمده است. از این رو، مقالۀ حاضر قصد دارد ضمن مطالعۀ روابط هندسی مفردات و مرکباتِ کوفی معقد به زمی...

مسجد جامع قروه از بناهای اولیه دوره اسلامی است. این بنا دارای دو کتیبه گچی با خط نسخ و یک کتیبه رنگی به خط کوفی است، هر کتیبه دارای تزئینات خاص خود است که در این میان کتیبه کوفی از ارزش هنری بالایی برخوردار بوده و نوع خط و نقش های گره زیبایی خاصی به آن بخشیده است. سایر نقش های تزئینی این بنا شامل نقش های هندسی و گیاهی در زمینه کتیبه ها، نقش های شمسه و تزئینات آجری می باشد. مهمترین هدف تحقیق هم...

از حدود قرن سوم هجری خط کوفی در معماری ظاهر شد و تا حدود قرن هفتم هجری، گونه‌های متنوعی از کوفی در مناطق مختلف ایران شکل گرفت. در یک تقسیم­بندی کلی، ­می‌توان عنوان کوفی تزئینی به آنها اطلاق کرد.این خط، محکم، استوار و ساختار هندسی‌اش مبتنی بر حرکت‌های صاف، زاویه­دار و کشیده­های طولانی است. خطوطی مانند "کوفی بنّایی، کوفی مُعقِلی، کوفی‌های گره‌دار و گُل‌دار". این‌گونه­ها، بیشترین سازگاری و هماهنگی را ...

خط به­ عنوان وسیلة ارتباطی با ایجاد امکان انتقال اندیشه ­ها به آیندگان و تأثیری که بر پیشبرد تمدن و فرهنگ بشری داشته، دارای اهمیت است. خط­ کوفی آغاز کتیبه­ نگاری در بناهای اسلامی بوده و با گذر زمان راه رشد را پیموده و گونه­ های جدیدی از آن ایجاد شده­است. در باب هنر اسلامی پژوهش­ های بسیاری صورت ­گرفته اما به بررسی دقیق و گونه­ شناسی خط­کوفی به‌ صورت جامع کمتر توجه شده­است. یافته­های محققان پیشی...

چکیده این مقاله به معرفی و نقد کتاب پژوهشنامه خط کوفی اثر مجید غلامی جلیسه می پردازد. این کتاب با نگاهی به پژوهش پیرامون خط کوفی آغاز م یشود و در ادامه نسخ هبرگردان رساله احیاءالخط کوفی اثر زین العابدین مراغه ای به همراه شرح حال مولف رساله و کتاب شناسی خط کوفی آمده است. بی شک این کتاب یکی از منابع مهم و قابل اعتنا در موضوع خط کوفی است با این حال عدم ذکر برخی از منابع مهم پیشین در مأخذشناسی و فه...

خط کوفی بنایی از تکرار واحدهای هندسی به صورت عمودی، افقی و موازی بر روی شبکه (مسطر) حاصل می شود و به دلیل جنبه های بصری منحصر به فرد و ارتباط تنگاتنگ آن با معماری قابلیت های بسیاری برای استفاده در هنر معاصر دارد. این مقاله پژوهشی است پیرامون شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ماندگاری خط کوفی بنایی در دوره معاصر و روند استفاده از آن در طراحی آرم نوشتاری، با بررسی خصوصیات ساختاری و هندسی این خط می توان ...

خوشنویسی در بین هنرهای اسلامی از ارزش ویژه ای برخوردار است. از این رو جایگاه خاصی در آثار گوناگون، به ویژه در تزیین بناهای مذهبی دارد. خط بنایی (معقلی) به واسطۀ انطباق با آجر به سبب راست گوشه بودن در تزیین بناها استفاده شد. این خط یک هنر ترسیمی اسلامی برگرفته از خط کوفی و نقوش معقلی است که بر زیر نقش های مختلف هندسی، به ویژه مربع، با رعایت تناسب فضای سیاه و سفید و در یک چارچوب معین طراحی و ترس...

چکیده خوشنویسی یکی از هنرهای خاص دوران اسلامی است‏. خط کوفی ـ که خطی عربی است ـ به پشتوانه­ی نوشتار کلام الهی، ارزش و اعتبار ویژه‏ای یافت. این پشتوانه­ی معنوی با حضور در عرصه‏ های مختلف هنری و به کار بردن سلیقه توسط هنرمندان، به شکل­ گیری انواع خط کوفی منجر شد‏. خاستگاه این خط، شهر کوفه و بیشترین استفاده از آن به عنوان یک عنصر تزئینی و کاربردی در هنر‏های مختلف از قبیل بناها‏، ظروف‏، منسوجات و ...

خوشنویسی یکی از هنرهای خاص دوران اسلامی است و خط کوفی- اولین نشانهی ظهور این هنر- از همان ابتدا در پیوند با کلام الهی، اعتبار و ارزش خاصی را برای آن رقم زده است. این پشتوانهی معنوی به همراه حضور در عرصههای مختلف موجبات ظهور انواع کوفی را فراهم ساخت که ادوار و فرهنگهای مختلف سهم عمده ای در پروراندن ویژگیهای منحصربهفرد آن داشتند. در این میان سامانیان با احیای سنتهای هنری کهن، کیفیات و صفات ایرانی...